Het is een van die veelgestelde vragen van klanten die onze parfumerie bezoeken: “hebben jullie koffiebonen?”. Toen we Smell Stories openden, pasten we deze gangbare praktijk inderdaad als vanzelfsprekend toe en hadden we een kommetje koffiebonen staan als een magische resetknop voor je neus. Het idee is simpel: als je neus zich overweldigd voelt door de symfonie van geuren, ruik je aan koffiebonen om “je pallet te zuiveren” en voilà, je bent klaar om weer in de wereld van parfums te duiken. Maar werkt dit echt, of is het gewoon een geurig sprookje?

Oorsprong van het koffiebonenritueel

Het gebruik van koffiebonen als zuivering van de neus is zo wijdverspreid dat het aanvoelt als eeuwenoude wijsheid die door parfumalchemisten is doorgegeven. In werkelijkheid is de oorsprong op zijn best duister. Sommigen zeggen dat het is begonnen in dure Franse parfumerieën, waar elegantie en vindingrijkheid samenkomen. Anderen geloven dat het gewoon een kwestie is van de alomtegenwoordige aanwezigheid van koffie die opnieuw wordt gebruikt.

Er is ook een meer ongebruikelijke theorie: dat het gebruik van koffiebonen om geuren te maskeren zijn oorsprong vindt in de medische wereld. Pathologen die dode lichamen onderzochten, zouden gemalen koffiebonen onder hun neus hebben gesmeerd om de onaangename geuren van ontbinding te maskeren. Hoewel dit verband grotendeels anekdotisch is en geen solide historisch bewijs heeft, is het een intrigerende mogelijkheid die illustreert hoe sterke, vertrouwde geuren zoals koffie lang zijn gebruikt om overheersende geuren tegen te gaan.

Maar om duidelijk te zijn: deze praktijk is niet geworteld in een aloude wetenschap. In plaats daarvan is het meer een culturele gewoonte, een “life hack” die na verloop van tijd gemeengoed is geworden. De echte vraag is: werkt het?

De wetenschap (of het gebrek daaraan)

Ondanks de populariteit is er weinig wetenschappelijk bewijs voor het idee dat koffiebonen je reukvermogen resetten. Als je veel verschillende parfums ruikt, kunnen je reukreceptoren inderdaad vermoeid raken. Het is alsof je te lang naar harde muziek luistert - je oren hebben een pauze nodig en je neus ook.

Koffiebonen, met hun sterke, aardse aroma, lijken misschien een logische manier om je neus weer aan het werk te krijgen. Maar onderzoek suggereert dat dit meer placebo dan wondermiddel is. Het ruiken van koffiebonen neutraliseert niet echt de geuren die je al hebt ingeademd, maar voegt nog een extra aromalaag toe aan de mix. In wezen verwissel je de ene zintuiglijke overbelasting voor een andere.

Een onderzoek, geleid door Dr. Alexis Grosofsky van het Beloit College in de VS, testte dit idee door deelnemers meerdere keren aan drie geuren te laten ruiken, gevolgd door het snuiven van koffiebonen, citroenschijfjes of gewoonweg lucht. De resultaten toonden aan dat koffiebonen niet beter presteerden dan de andere opties om deelnemers te helpen hun reukzin te resetten.

Wat werkt echt?

Als koffiebonen niet de magische truc zijn die ze worden genoemd, wat moet een geurenliefhebber dan doen? Hier zijn een paar alternatieven die wel werken:

1. Ruik aan iets neutraals

   De beste manier om je neus te resetten is door aan iets neutraals en bekends te ruiken, zoals je eigen huid. (Bij voorkeur een plek die niet al overladen is met parfum.) Het ontbreken van een overweldigende geur helpt je reukorgaan opnieuw te kalibreren.

2. Neem een adempauze

   Letterlijk. Ga een paar minuten naar buiten of naar een minder geparfumeerde ruimte. Sterke, aanhoudende parfums kunnen een maskerende werking hebben, waarbij hun moleculen je reukreceptoren overheersen en de waarneming van nieuwe geuren belemmeren. Frisse lucht kan wonderen doen om je neusgeheugen te herstellen.

3. Neem tijd

   Je neus is geen machine; het is meer een nieuwsgierige reiziger. De bulbus olfactorius in de hersenen verwerkt geursignalen. Het ruiken van meerdere parfums in een korte periode kan dit verwerkingscentrum overbelasten, waardoor het moeilijker wordt om onderscheid te maken tussen geuren. Haast je daarom niet van de ene geur naar de andere. Neem de tijd en laat je zintuigen op een natuurlijke manier resetten tussen het ruiken door.Ga een paar minuten naar buiten of naar een minder geparfumeerde ruimte. Sterke, aanhoudende parfums kunnen een maskerende werking hebben, waarbij hun moleculen je reukreceptoren overheersen en de waarneming van nieuwe geuren belemmeren. Frisse lucht kan wonderen doen om je neusgeheugen te herstellen.

Waarom de mythe van de koffieboon blijft bestaan

Waarom zweren veel parfumerieën dan nog steeds bij het kommetje koffiebonen? Waarschijnlijk omdat het een makkelijk en toegankelijk ritueel is dat klanten een gevoel van controle geeft. Als je tientallen geuren test, is het geruststellend om het gevoel te hebben dat je een middel hebt om je overweldigde neus te “repareren”, zelfs als dat meer psychologisch dan fysiologisch is. Maar nadat wij ze om hygiënische redenen moesten verwijderen tijdens COVID, hebben we ze niet meer teruggeplaatst. Er zijn makkelijkere en betere alternatieven en we willen dingen niet alleen maar doen omdat ze gebruikelijk zijn.

De volgende keer dat je in de verleiding komt om met je neus in een kom koffiebonen te duiken, besef dat het geen goocheltruc is. Als je op zoek bent naar een echte manier om je neus te resetten, blijf dan bij de basis: frisse lucht, neutrale geuren en een beetje geduld.

En wie weet? Misschien ontdekt de wetenschap ooit het ware geheim van geur-reset. Tot die tijd, geniet van de reis - en misschien van een kopje koffie als je toch bezig bent.

Foto door Mae Mu op Unsplash